ASAL MULANE DESA KANCILAN
Antarane Mbah Kari Beker lan Mbah Nini
Beker kaliyan Mbah Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari iku padha-padha
sedulur tunggal guru. Sing dimaksud sedulur tunggal guru yaiku dudu
tunggal sedulur kandung nanging padha padha tau maguru utawa golek ilmu
ing padepokan ing negeri sebrang.
Bareng wis padha-padha manggon ing alas sing isih durung tau
dipanggoni manungsa iku mau, para sedulur papat iku padha babat alas
utawa resik-resik alas. Bareng wis padha resik kabeh banjur diadege
omah-omah kanggo panggonan sedulur papat iku mau. Sandhang karo papan
wis padha duwe nanging bab pangan, sedulur papat iku durung bisa nyukupi
kabeh. Banjur padha mikir gawe ladhang dhewe sing bisa ditanduri pari,
kacang, jagung, maneka warna tetaneman palawija lan sapiturute. Dina
esuke, Mbah Mangun Jati, Mbah Mangun Sari, Mbah Kari Beker, lan Mbah
Nini Beker padha bedhog utawa macul lemah, diluku, digaru, dibanyoni,
banjur ditanduri bibit pari. Bareng wis limolas dina, pari dirabuk utawa
diwenehi pupuk, sedurunge diwenehi pupuk, suket-suket ing tanduran pari
mau dijabuti sing biasane diarani matun.
Akhire sedulur papat mau padha duweni
sawah dhewe-dhewe. Nanging sing nyekel sawah iku utamane yaiku Mbah
Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari, amarga anane Mbah Mangun Jati lan Mbah
Mangun Sari iku pernah sedulur tuwa dibanding karo Mbah Kari Beker lan
Mbah Nini Beker. Sedurunge bibit pari di tandur lan sakwise pari
dipanen, sawah mau diamong-amongi utawa didongani dhisik, among-among
iku gunane supaya bisa lancar pangane, panene bisa kasil kaya sing
dikarepake lan supaya lemah sing bakal dipacul ora kaget lan bisa subur.
Sawah sing ditanduri Mbah Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari, Mbah Kari
Beker lan Mbah Nini Beker iku dijenengi sawah segembok. Segembok iku
asale saka tembung gembok sing duweni maksud kunci. Kunci dhewe
dimaksudke supaya papan panggonan sing dipanggoni lan lahan sawah sing
wis digarap ora ana sing bakal ngrusak utawa njupuk amarga wis dikunci
dening sedulur papat iku mau. Saka tembung kunci iku mau banjur papan
panggonan sing dipanggoni Mbah Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari, Mbah
Kari Beker lan Mbah Nini Beker, banjur diarani utawa dijenengi Kuncilan.
Asline jenenge desa Kuncilan nanging mulai jaman biyen sakwise Mbah
Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari wafat, olehe warga masyarakat desa
Kuncilan diarani desa Kancilan. Nganti sakiki jenenge tetep desa
Kancilan amarga luwih gampang pangucapane. Desa Kancilan dhewe duweni
maksud padha karo sawah segembok yaiku desa utawa papan panggonan sing
wis dikunci dening Mbah Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari. Dikunci
maksude supaya desa Kancilan tetep aman ora ana barang-barang utawa
bab-bab sing ala sing mlebu. Desa Kancilan dhewe dibagi loro, yaiku
Depok lan Kancilan. Depok dipanggoni Mbah Mangun Jati dene Kancilan
dipanggoni Mbah Mangun Sari. Depok iku ana ing desa Kancilan sisih wetan
dene Kancilan iku ana ing sisih kulon.
Bareng Mbah Mangun Jati lan Mbah Mangun
Sari wafat, loro-lorone padha digawekake pundhen ing tengah-tengahing
pesareyan depok lan pesareyan Kancilan. Pundhen-pundhen iku isih ana
nganti saiki. Dene Mbah Kari Beker lan Mbah Nini Beker ana ing pesareyan
biasane, ora digawekake pundhen kaya Mangun Jati lan Mangun Sari amarga
isih luwih sepuh Mbah Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari. Nganti saiki
sing dadi sesepuh ing desa Kancilan yaiku Mangun Jati lan Mangun Sari.
Amarga sing menehi jeneng dadi desa Kancilan iku ya Mbah Mangun Jati lan
Mbah Mangun Sari. Nganti saiki uga, sapa wae warga masyarakat desa
Kancilan sing duweni gawe, arep mantu utawa liya-liyane, iya kudu sowan
ing pesareyane Mbah Mangun Jati ing Depok lan sowan ing pesareyane Mbah
Mangun Sari ing Kancilan karo nggawa sesaji ayam ingkung lan didongani
bareng-bareng. Biasane uga padha ngaji ing pesareyane Mbah Mangun Jati
lan Mbah Mangun Sari. Kabeh warga masyarakat ing desa Kancilan nganti
saiki tetep nglestarekake tradisi sowan ing pesareyane Mangun Jati lan
Mangun Sari. Ora mung pas arep ana gawe nanging ing wayah wulan suro,
ruwah, poso, lan syawal. Amarga Mbah Mangun Jati lan Mbah Mangun Sari
iku sing mbaureksa utawa dianggep nguasani desa Kancilan mula nganti
saiki dihormati banget.
Comments
Post a Comment